Kiespijn komt vaak onverwacht. Soms begint het met een lichte gevoeligheid bij het kauwen of een zeurende druk in de kaak. In andere gevallen is het direct raak: een stekende, kloppende pijn die nauwelijks nog te negeren is. Wat de intensiteit ook is, kiespijn heeft altijd iets te zeggen.
In veel gevallen duidt het op een onderliggend probleem, zoals een gaatje, een ontstoken tandzenuw of overbelasting van het gebit. En hoewel de oorzaak niet altijd ernstig is, verdient kiespijn wél altijd aandacht.
Kiespijn is er in vele soorten en gradaties. De meest voorkomende vormen:
Kiespijn ontstaat niet zomaar. Meestal ligt er een concreet probleem aan ten grondslag. Hieronder de meest voorkomende oorzaken, met uitleg.
Een van de meest voorkomende oorzaken van zeurende kiespijn is tandbederf. Bacteriën in tandplak breken het tandglazuur af, waardoor er gaatjes ontstaan. Als het gaatje dieper wordt en in de buurt van de zenuw komt, ontstaat pijn, vaak bij kou, warmte of zoetigheid.
Als cariës niet tijdig behandeld wordt, bereikt het de tandzenuw. Die raakt ontstoken en geeft hevige pijn, soms kloppend of bonzend. Ook een klap op de tand of een barst kan deze zenuw irriteren. In dit stadium spreekt men vaak van een ontstoken kies. Bij een onbehandelde ontsteking kan het zenuwweefsel afsterven en ontstaat er een infectie aan de wortelpunt. De druk kan dan oplopen, met zwelling en flinke kies zenuwpijn tot gevolg.
Ontstoken tandvlees doet niet altijd pijn, maar als de ontsteking zich uitbreidt naar het kaakbot of de wortel van een kies, ontstaat er een doffe pijn bij druk of eten. Ook een abces bij het tandvlees veroorzaakt vaak kloppende pijn.
Langdurige overbelasting van het gebit, zoals bij tandenknarsen of kaakklemmen, kan leiden tot gevoelige of pijnlijke kiezen. Dit type pijn voelt vaak als een zeurende druk en komt vooral voor na het slapen of bij stress.
Een loszittende of kapotte vulling geeft soms ineens toegang tot diepere lagen van de tand. Hierdoor ontstaan koude- of warmtepijn, of irritatie van de zenuw.
Bij jongeren of jongvolwassenen kan de pijn veroorzaakt worden door verstandskiezen die doorbreken en geen ruimte hebben. Dit geeft druk op het tandvlees of de kiezen ernaast en kan leiden tot ontsteking en zwelling.
Bij plotselinge kiespijn is het prettig om iets te doen om de pijn te verlichten. Hoewel dit de oorzaak niet wegneemt, geeft het wel tijdelijk verlichting tot u bij de tandarts terechtkunt.
Los een halve theelepel zout op in een glas lauwwarm water en spoel daar voorzichtig uw mond mee. Dit reinigt de mond en kan bij beginnende ontsteking het tandvlees iets kalmeren.
Gebruik bij voorkeur paracetamol als pijnstiller. Dit middel is veilig en effectief bij kiespijn. Vermijd het aanbrengen van tabletten direct op de pijnlijke kies, dat irriteert het tandvlees juist.
Warmte en kou kunnen de pijn verergeren, zeker als het om zenuwpijn gaat. Kies tijdelijk voor lauwe dranken en zachte voeding die weinig druk geeft op de kies.
Kauw aan de andere kant van de mond, en vermijd harde of taaie producten zoals noten of snoep. Ook zoete etenswaren kunnen de pijn versterken.
Poets rustig met een zachte tandenborstel en gebruik geen agressieve mondspoeling. Maak de mond wel goed schoon, ook bij het pijnlijke gebied.
Let op: als de pijn gepaard gaat met zwelling, koorts of slikproblemen, wacht dan niet af. Bel direct de tandarts of, buiten openingstijden, de spoeddienst via 0900-8602.
Kiespijn is altijd een reden om actie te ondernemen. Blijf niet rondlopen met pijn in de hoop dat het vanzelf verdwijnt. Zeker bij aanhoudende of verergerende klachten is het verstandig om een afspraak te maken.
Neem in de volgende gevallen direct contact op:
Ook als de pijn af en toe opkomt maar regelmatig terugkeert, is het raadzaam om dit te laten onderzoeken. Een beginnend probleem is meestal eenvoudig te verhelpen, uitstel maakt de behandeling vaak complexer
De exacte behandeling hangt af van de oorzaak van de pijn. Tijdens uw bezoek stelt de tandarts eerst een duidelijke diagnose. Dat gebeurt op basis van uw klachten, een mondonderzoek en indien nodig een röntgenfoto. Afhankelijk van de oorzaak volgen de volgende mogelijke behandelingen:
Als de pijn wordt veroorzaakt door een gaatje in de kies, verwijdert de tandarts het aangetaste glazuur en vult de kies met een composietvulling. Zo sluit de kies weer goed af en verdwijnt de gevoeligheid.
Bij een ontstoken zenuw, kies zenuwpijn, is een wortelkanaalbehandeling nodig. Hierbij maakt de tandarts het wortelkanaal schoon en verwijdert het ontstoken zenuwweefsel. Daarna wordt de kies afgesloten met een vulling of kroon.
Als een doorkomende verstandskies de oorzaak is, adviseert de tandarts soms om deze te trekken. Zeker bij ruimtegebrek of terugkerende ontstekingen is dat vaak de meest duurzame oplossing.
Bij tandvleesontstekingen reinigt de mondhygiënist het tandvlees en de tandwortels grondig. Daarnaast krijgt u instructies om de ontsteking thuis verder onder controle te houden.
Bij overbelasting door tandenknarsen of kaakklemmen kan de tandarts een opbeetplaat (knarsbitje) aanmeten. Ook fysiotherapie of ontspanningsoefeningen helpen soms om de kaakspieren tot rust te brengen.
Kiespijn is vervelend, maar zelden uitzichtloos. De meeste oorzaken zijn goed te behandelen, zeker als u er op tijd bij bent. Een snelle diagnose voorkomt langdurige klachten én voorkomt dat kleine problemen groter worden. Maak vandaag nog een afspraak bij Maliekwartier Tandartsen in Utrecht Oost. Bel 030 760 1267 of mail naar info@tandartsutrecht.nl.
Nieuwe patiënt? Schrijf u eenvoudig in via ons inschrijfformulier op de website.
Ook bij spoed staan we voor u klaar, met een rustige benadering, heldere uitleg en professionele zorg!
Maliekwartier Tandartsen
Maliebaan 67
3581 CE Utrecht (route)
E. info@tandartsutrecht.nl
T. 030 760 1267
Ervaringen van onze patiënten